Jezus op de vuilnisbelt?

​Kunstenaar Wout Herfkens werkt sinds 2014 aan een bijzonder kunstproject. Hij creëert een ziekenhuis met Jezusbeelden. In kringloopwinkels en op rommelmarkten koopt hij afgedankte crucifixen op. Een crucifix is een kruis met daarop de persoon van Jezus. Je hebt er vast wel eens eentje in een katholieke kerk zien hangen. Herfkens verlost de Jezusbeelden van hun houten kruis, maakt ze schoon en legt ze in een op maat gemaakt ziekenhuisbed: Jésus à l’Hôpital. *

Welverdiende rust
“Eeuwenlang heeft Jezus voor ons heil aan het kruis gehangen”, ligt Herfkens toe. “Nu wordt hij, onbegrepen, afgedankt en verbannen uit onze leefomgeving. Stank voor dank. Tragisch. Kunnen we hem niet op zijn minst van zijn kruis afhalen en hem zijn welverdiende rust geven? Misschien begrijpen we zijn ideeën niet, maar enige dank en verzorging voor de verleende diensten is op zijn plaats.”

Misbruik van de christelijke traditie
Een opmerkelijk kunstproject in een tijd waarin vaak gesproken wordt over ‘de Joods-Christelijke cultuur’ die beschermd zou moeten worden. Moeten we Jezus, en de christelijke cultuur waarvoor hij staat, niet eerst beschermen tegen de vuilnisbelt? Ik heb de indruk dat tegenwoordig door ‘rechtse politici’ misbruik gemaakt wordt van de christelijke traditie. Er wordt een stok gezocht om de als bedreigend ervaren Islam het land uit te slaan. En ‘de christelijke cultuur’ is daarvoor blijkbaar een bruikbare stok. Maar is die ‘christelijke cultuur’ geen karikatuur van wat Jezus Christus zelf beoogde? Jezus die zelf sprak over: “de ander ook de rechterwang toewenden, als je geslagen wordt” en “heb je vijanden lief”?

Onze cultuur steeds opnieuw in de ogen kijken
Het kruis (de crucifix) als symbool van het christendom is niet bedoeld voor de rommelmarkt. Maar net zo goed niet bedoeld om anderen mee om de oren te slaan. De lijdende Jezus-figuur verdraagt zich niet met een onverdraagzaam, ‘ik-gericht’ populisme. Alleen al om die reden is het nodig om deze beelden te redden van de verbrandingsoven. Omdat we anders de kans mislopen om onszelf en onze cultuur steeds opnieuw recht in de ogen te kijken.

Redding langs de weg van kwetsbaarheid
In de lijdende Jezus op het kruis zien we geopende handen en liefde uitgaan naar ons mensen, ongeacht onze culturele achtergrond. Juist in zijn overgave zette Jezus de machten die zichzelf willen handhaven te kijk. En als het waar is dat God in Jezus zichzelf gaf voor de redding van deze wereld, dan gaat die redding langs de weg van de kwetsbaarheid, langs de weg van het kruis. Zo wordt het ziekenhuis van Herfkens een nieuw waardevol beeld voor ons mens-zijn. Niemand wil naar een ziekenhuis, maar als het niet goed met je gaat, dan ben je toch blij dat het er is. Maar Jezus ging zelfs verder dan enkel de weg naar het ziekenhuis of de vuilnisbelt. Jezus gaf zichzelf.

Vragen:

1. Tot welke kwetsbaarheid ben jij bereid?
2. Wat durf je op te geven van onze cultuur en van jezelf uit liefde voor de ander?

* Zie dit artikel voor meer info.

Door bastiaan visser

Bastiaan is pastoraal werker voor de wijkgemeente Hervormd Centrum-Oost in Woerden.