​Oudjaar, ik kijk er ieder jaar met plezier naar uit. Net of er die dagen een andere sfeer in de lucht hangt. ’t Zal te maken hebben met de ‘gewoontes’ rond oud & nieuw. Oliebollen, vuurwerk, goede voornemens, verkiezing sportman, -vrouw, -ploeg van het jaar, Top-2000*, het NOS jaaroverzicht, elkaar ‘de beste wensen’ wensen… 

​Ik ben niet zo van de ‘goede voornemens’. Die waren er teveel, of te ambitieus. Het wordt wel duidelijk dat het met de voornemens slecht afliep. Gewoontes bleven hetzelfde als in het vorige jaar. Geen goede voornemens dan, maar wel hoop ik ieder jaar dat het béter wordt. Voor mezelf, voor anderen. Dat het ánders wordt, dat het góed wordt. Ik ben niet de enige met die wens. In een nieuwsprogramma zei iemand: ‘2019 is het jaar van de protesten, wereldwijd.’ De man heeft gelijk. Overal zijn protesten; Hongkong, Zuid-Amerika, Libanon, Iran, Catalonië, Parijs, Irak…. En wat te denken van het protest van boeren en bouwers in ons eigen land. Protesten over vrijheid, gelijke rechten, het klimaat, wel of geen zwarte Piet, tegen het verbod op vreugdevuren tijdens de jaarwisseling en ga maar door. Overal de wens dat het ánders wordt, dat het góed wordt. 

Toeval of niet, er zit al weken een protestlied in mijn hoofd. Het lied ‘Over de Muur’ van Klein Orkest. Ik vind zowel de melodie als de tekst prachtig. Het gaat over de Berlijnse Muur die Oost- en West-Berlijn van elkaar scheidde. De woorden van het refrein zijn:

​Dat raakt me, dat alleen de vogels vrij zijn en daarheen gaan waar ze willen zijn. De Berlijnse Muur is gelukkig afgebroken, in 1989. Het werd daar ánders, béter. Families, vrienden werden herenigd. 

Protest is van alle tijden. De afgelopen dagen hoorde ik ervan in de kerk, met kerst. Over een volk dat werd onderdrukt en sterk verlangde naar een bevrijder. De bevrijder werd geboren. Er kwam een hemelse boodschapper, een engel, die tegen de vader zei: “Je moet hem Jezus noemen want dat betekent ‘De Heer bevrijdt’. Hij zal zijn volk bevrijden van hun zonden.” Hemels ingrijpen! Daar hoop ik opnieuw op en met die hoop ga ik het nieuwe jaar in. Dat het eens goed wordt. En dan is het de hoogste tijd voor een gigantisch vreugdevuur!
​
* Wist je dat radio RPL Woerden de uitverkochte Top2000kerkdienst heeft uitgezonden?

We bespreken nog even de laatste dingetjes voor kerst. Voorgerecht? Check. Hoofdgerecht? Check. Nagerecht? Check. Nog even het cadeau inpakken voor onder de kerstboom. En oh ja, niet vergeten: die mooie kerstservetten om de decoratie van de tafel in orde te maken. Alles is klaar en de rest van de familie kan komen. Heerlijk, even niet bezig zijn met werk of school.

Denk je bij Kerst vooral aan bovenstaande? Familie, lekker eten, cadeaus, kerstversiering en/of gezelligheid?

Voor mij is Kerst meer dan dat. Het gaat voor mij om de geboorte van Jezus. Over de trip naar Bethlehem die Jozef en Maria maken. Over geen plek kunnen vinden om te overnachten. Over een Koningskind die geboren wordt in een stal (seriously: welke koning laat zijn kind nou geboren worden in een stal?!)...

Laat ik het maar gewoon zeggen: Kerst is ook ongemakkelijk. Bijvoorbeeld als je arm bent. Dan kan dat pijnlijk duidelijk worden met Kerst. Als je niet dat grote kerstdiner kan betalen voor de hele familie. Kerst kan pijnlijk zijn voor als je iemand hebt verloren. Of als je je eenzaam voelt of het 'feest' noodgedwongen in je eentje viert.

Ik geloof dat Jezus Zich juist met eenzame, arme en in de steek gelaten mensen kan en wil verbinden en identificeren. Kerst is voor Jezus in eerste instantie geboren worden in armoede en de angst om je leven te verliezen.

Ik probeer elk jaar terug te gaan naar de betekenis van Jezus' geboorte. Dat gaat niet over gezelligheid, eten en zelfs niet over een stal. De betekenis van Kerst staat volgens mij mijlenver af van wat we tegenwoordig van gemaakt hebben. Durf jij daarom alles rond Kerst los te laten en te gaan voor die echte betekenis?

Want Kerst... is geen 'stille nacht'. Je kon een vrouw horen schreeuwen. Kerst was geen pretje, want het kind werd geboren zonder verloskundigen en op een vieze plek. En dan hebben we het niet eens over de moord op jongens van 0 tot 2 jaar. Het was pijn én liefde tegelijk. Kerst is één grote verrassing. Bekijk maar eens de volgende clip.

​Michel is pionier bij Twintigers Woerden en jeugdwerker voor PKN Woerden.

Het gaat bijna beginnen: de ZIN jeugdkerstnachtdienst. Draaiboek? Check. Band? Check. Kandidaten? Check. Waar gaat Kerst anno 2019 over? Dubbel check. 

Als je meer wilt weten over de betekenis van Kerst, ben je van harte welkom bij de ZIN jeugdkerstnachtdienst. Het thema is: de slimste wijze. We starten om 21:30 uur in de Kruiskerk. Jong en oud is van harte welkom.

Heb je thuis ook zo’n adventskalender (zie *wiki-weetje onderaan dit verhaal)  waar je elke dag een chocolaatje uit mag halen? Of misschien hadden jullie die in je kinderjaren nog wel?
Het is voor mij als chocoladeliefhebber best lastig om die mini-chocolaatjes achter hun luikje te laten zitten. Zo klein. Hap-slik-weg. Inmiddels zie je ook hele grote uitbundige adventskalenders. Kalenders die van elke dag al meteen een flink feestje maken, elk vakje is gevuld met sieraden of een complete wijnproeverij. Omdat we geen geduld meer hebben?
 
Advent is een tijd van wachten, van voorbereiden op wat komen gaat.
Maar wachten is ook lastig
Wachten kan heel saai zijn
Wachten kan best angstig zijn
Maar samen wachten kan helpen
Wachten kan een mooie pauze zijn (en die heb je soms hard nodig)

​Wachten op een uitslag van een onderzoek, op een cijfer van een tentamen, op een toewijzing van een nieuwe kamer of huis. Wachten op een juryuitspraak, wachten op dat telefoontje of je wel of niet die baan gekregen hebt. Of weken wachten tot aan je verjaardag toen je kind was?
Wachten op herstel terwijl je hoopt tegen beter weten in. Wachten op de ware terwijl je lijst wenselijke kenmerken steeds langer of steeds korter wordt. Wachten op gerechtigheid. Wachten op geld. Wachten op troost als je verdriet hebt. Wachten tot je verder kunt.
 
Wachten is soms ook een nuttige pauze. Een time-out in een sportwedstrijd. In een volleybalset bepaalt de coach wanneer er een time-out nodig is om het team tips te geven om met nieuwe aandacht voor iets door te gaan. Dan haalt die pauze je soms helemaal uit je spel. Dat kan heel nuttig zijn omdat er net een lastige fase is. Alles gaat mis. Een coach kan 't daarom ook gebruiken om het lekker lopende spel van de tegenstander te ontregelen…
 
Het ene wachten is het andere niet.
Wachten in de Adventstijd heeft vele kanten.
 
Wachten op licht in de donkerste tijd van het jaar;
van het seizoen van de kortste dag weer op weg naar de lente.
Maar ook licht in sombere donkere gevoelens.
En Zacharias, de vader van Johannes de doper, kondigt een licht aan (Lucas 1).
 
Wachten op herstel is vaak geduld hebben met jezelf of met anderen.
Wachten op vrede op aarde is nodig omdat we te weinig geduld en korte lontjes hebben.
Wachten op dat de Ware Koning, de beloofde redder, de vredevorst, Jezus komt.
En de engelen in het kerstverhaal kondigen bij de herders de redder aan (Lucas 2).

​Wacht jij op een draaiboek voor je leven helemaal voor jou geschreven, met antwoorden op de vragen die je hebt en nog gaat krijgen? En toen was er ooit lang geleden een profeet genaamd Micha. Hij zei vrij vertaald:
“Jullie wachten op Gods leiding? Hij wacht op jullie! Hij heeft jullie al lang gezegd wat Hij van je wil: zo leven dat de ander tot zijn recht komt, leven in solidariteit en trouw aan hen die steun nodig hebben en met God wandelen hier op aarde, wandelen in Zijn spoor.”
 
Mattijn Buwalde schrijft in zijn lied ‘Wacht maar af’ deze ‘how-to’ voor wandelen in Zijn spoor. Daarin geeft hij een uitnodiging voor de middenweg; God verwachten en tegelijk doen wat je kunt doen zonder het groter te maken dan nodig. Want Gods genade is genoeg. Hij kwam niet voor niks met kerst naar ons toe!

Karin is kerkelijk werker in de Evangelisch-Lutherse kerk in Woerden en biedt elke maand een time-out aan bij de Complete Spatie.

Op een donkere en regenachtige morgen steek ik twee kaarsen aan. Als protest.
Niet tegen het weer hoor, want ja dat is nu eenmaal zo, en tegen slecht weer kan je je kleden. Nee, ik steek de twee adventskaarsen aan als protest tegen duisternis. 

Met duisternis bedoel ik verdrietige situaties in mijn eigen leven en in het leven van anderen. Bijvoorbeeld als je iemand aan de dood of aan het leven verliest, als ziekte je angstig maakt, als je tegenslag hebt in je studie of werk, als je je alleen voelt.

• Waar denk jij aan als het gaat om duisternis in jouw leven?

​Bij duisternis denk ik ook aan onrecht. Onrecht wat mensen elkaar aandoen, met woorden of met daden. Vaak zijn dit situaties ver weg, op het nieuws. Toch is  onrecht ook dichterbij dan we denken. Denk aan de alsmaar doorgaande discriminatie, de oneerlijke kledingindustrie, ongelijkheid op de werkvloer, en het elkaar zwart maken op social media. 

De laatste tijd wordt er, alleen al in Nederland, veel geprotesteerd. Denk aan de boeren, de leraren en de mensen in de bouw. Vaak moet er geprotesteerd worden om te laten zien dat de huidige situatie niet goed is.
Je protesteert alleen als je ook gelooft dat het beter kan, dat het anders hoort of moet.

Protesteren is van alle tijden.
De profeten, mensen die door God aan het werk gezet waren, schudden vaak de machthebbers wakker. Wat nu gebeurt, deugt niet! Vaak ging dit over onrecht, om ongelijkheid. Machthebbers hadden het goed, terwijl armen, weduwen en wezen vergeten werden.
Ook Jezus protesteerde wat af. Lees bijv. Johannes 8:3-11 of Matteüs 21: 10-13.
Tegelijk beloven de profeten en Jezus een hoopvolle toekomst.
Een toekomst waarin God vrede brengt, waarin het anders kan.

​Tegen duisternis kan je je niet kleden. Op sommige situaties kan je je niet voorbereiden. Je kan wel een lichtje aansteken.
In het leven dat soms zo donker is, is advent ook protest.

Ook in protest leven we toe naar kerst. Jezus kwam op aarde, om het leven te verlichten, om te protesteren en om hoop te geven.
Jezus liet in alles zien dat duisternis niet het einde is. Omdat ik dat geloof, steek ik twee adventskaarsen aan.

Martine is pionierend predikant in Het Baken.

​Met mijn kinderen (twintigers en begin dertig) vier ik ieder jaar Sinterklaas. De lootjes worden in oktober al getrokken en in november wordt de groepsapp actief waarin alle verlanglijstjes komen. Er is altijd wel wat te wensen aan muziek, een boek, een spelletje of andere gadgets.
Ik geniet enorm van dit feest van kleine verlangens en gezelligheid.
 
Na Sinterklaas ga ik pas goed verder kijken naar Kerst.
Kerst is booming business. Dit feest brengt veel mensen er toe om ook zo hun verlanglijstjes in te vullen. En de economie speelt er handig op in.
Pakjes onder de kerstboom zijn heel gewoon geworden.
 
Maar is dat alles waar het hart van ons verlangen naar uit gaat?

​De glitter en glamour zouden mij kunnen laten vergeten dat er naast de aantrekkelijke en tegelijk schreeuwerige buitenkant van Kerst, ook een binnenkant is.
De binnenkant van mijn hart.
Deze binnenkant vraagt naar wat ik van binnen nodig heb om mij gezien, gekend, aanvaard te weten.
Met welke dromen op een gaaf leven leef ik en hoe kan ik daar handen en voeten aan  geven?

Op weg naar Kerst helpt het verhaal van Jezus’ geboorte mij om van de buitenkant naar de binnenkant te komen.
Zijn kwetsbaarheid en open handen als pasgeboren kind raken mij: mag ik er ook zo zijn met al mijn kwetsbaarheid en mag ik zo open ontvangen worden te midden van mensen.
Al die verschillende mensen die hem zoeken en vinden, bemoedigen mij: Ik ben niet alleen, hoef niet alleen te zijn. Ik mag er zijn in een kring van mensen, zo veelkleurig als het licht.
 
Misschien is dit nog wel mijn grootste verlangen: dat ik met God en mensen verbonden mag zijn.