De voorbije twee maanden zijn er verschillende blogs verschenen onder de titel “The Millennial Church”. Op zoek naar een kerk die twintigers in Woerden weet aan te spreken en te raken. Een zoektocht dus, die al mooie blogs en reacties heeft opgeleverd. En vandaag wil ik als voorganger mijn duit in het zakje doen. Ik doe dat op basis van een goed gesprek, dat ik zondag 4 maart had, met een groep twintigers over de eerder geschreven blogs op deze site.
 
Sinds eind oktober mag ik optrekken met een groepje (eind) twintigers rondom de Kruiskerk, waar ik als predikant aan verbonden ben. Een mooi bont gezelschap van studenten en werkenden, van jonge mensen die relaties aangaan en van (aanstaande) jonge ouders. Met hen besprak ik de eerder verschenen blogs. Naar mate ons gesprek op de avond vorderde, werd wel duidelijk dat behoeften onderling sterk verschillen.
De één geniet van het rustpunt in de week, liefst in een verstilde omgeving, de ander wil juist geprikkeld en uitgedaagd worden. Mag van de één de dominee een goed bevlogen betoog houden, de ander voert liever zelf het gesprek. Voor de meesten is de geloofsgemeenschap meer dan de kerkdiensten, toch gaan de meeste opmerkingen daar wel over. Ook in de blogs. De punten die zij en de schrijvers van de blog noemen, heeft Martijn Ouwerkerk deze week al mooi samengevat in zijn blog: 'Twintigers Woerden reflecteert op de millennial church'. Het zijn stevige verwachtingen ten aanzien van de kerkdienst, het roer mag om. En in zekere zin ook terecht. Want lijken de kerkdiensten in Protestants Woerden niet teveel op elkaar? Is de taal van de liederen niet steeds verder van de alledaagse taal van mensen af komen te staan? Zijn de gekozen vormen niet teveel gestold? Worden we er nog wel geraakt of verrast?
​

Totdat het gesprek in onze huiskamer die zondagavond kantelt. Maar zijn die verwachtingen van Millennials niet veel te hoog gesteld? Trouwens niet alleen zij hebben deze verwachtingen, ik hoor ze ook vaak genoeg van jongeren, veertigers of ouderen. Maar misschien kenmerken die hoge verwachtingen wel de houding van de twintigers anno nu.
Zoals ook de verwachtingen ten aanzien van werk, carrière, partner, huis, woonplaats, sociaal leven etc. heel hoog gesteld zijn. Moet de kerkgemeenschap ook aan die hoge norm voldoen? Geldt ook voor de kerk(dienst): “What’s in it for me!” Maar ook andersom lijkt het te spelen: is de verwachting over het eigen geloofsleven en bijbehorende betrokkenheid niet veel te hoog? Moeten we naast de perfecte partner, ouder, werknemer en vriend, nu ook nog de perfecte gelovige zijn?
 
Kwetsbaarheid
Het woord ‘kwetsbaarheid’ viel op die avond en in de laatste blog van Martijn niet zonder reden. Juist in een geloofsgemeenschap draait het niet om het perfecte leven. In een gemeenschap van gelijken draait het om wie je bent, en niet enkel op wie je moet worden of aan welke standaard je moet voldoen om erbij te horen. Want als je elkaar echt kent en ook gekend wordt, dan kijk je verder dan de prachtige foto’s op Instagram of de ronkende verhalen op Facebook. Juist in deze 40dagentijd naar Pasen toe, staan we in het bijzonder stil bij Jezus Christus en zijn gebroken leven. Afgekeurd, weggehoond, vernederd en gekruisigd. Geen successtory. Geen boy wonder. En dus hoeft de kerk dat ook niet te zijn. Maar dat is lastig in een wereld en een tijd, waarin het juist wel draait om je image, om de beeldvorming, om hoe je je presenteert op de sociale media. Dat moeten we als kerk misschien zelf ook wat vaker zeggen. Als we vinden dat kerk meer is dan alleen de kerkdienst, dan is het goed dat we in de kerk elkaars geloof dus niet enkel waarderen op grond van het aantal diensten dat bezocht wordt.

Persoonlijk
Aan het begin van de avond maakten we een rondje met positieve ervaringen rond de kerk. Opvallend was dat de meeste goede herinneringen verbonden waren met life-events. Juist op die momenten had de kerk voor hen zich van haar beste kant laten zien: Bijstand rond ziekte en rouw, de doop van een kind, de zegen over een huwelijk en feestelijke diensten rond Kerst en Pasen. Of ze waren verbonden met momenten van onderlinge verbondenheid, zoals het vieren van avondmaal in een hele kleine en intieme kring van gelovigen. Wat opviel, dat bijna al deze momenten verbonden zijn met echt geraakt worden. Het geloof komt op die momenten daadwerkelijk jouw leven binnen. Of het geloof tilt jou boven het verdriet van dat moment uit. Geloof wordt persoonlijk. Om geraakt te kunnen worden, moet de boodschap niet alleen goed afgestemd zijn, maar de ander moet zich ook ervoor willen en kunnen openen.  

Wat kunnen we tot nu toe concluderen uit de blogs van twintigers over de kerk? Ik wil in deze blog de belangrijkste uitkomsten nog eens samenvatten en vervolgens als voortrekker van Twintigers Woerden hierop reflecteren. 
 
Samenvattend:
Laten we eerst de belangrijkste punten nog eens opsommen die genoemd zijn in de eerdere blogs:

• Gastvrijheid: de kerk lijkt nog steeds moeite te hebben om een gastvrije uitstraling te hebben naar de buitenwereld;
• Statigheid: de twintigers vinden de liturgie te voorspelbaar en eentonig;
• Monoloog: de kerk, met name de erediensten, worden ervaren als een monoloog, er is sprake van eenrichtingsverkeer. Dit was het grootste kritiekpunt uit de eerste blog: ‘sluit de kerk op zondag’. In deze blog werd de suggestie gedaan om de kerk eens op zondag te sluiten en met elkaar die ochtend iets anders te doen, iets interactiefs;
• In het verlengde hiervan noemde een twintiger: een gebrek aan variatie. Het belangrijkste punt in de blog van Dirk-Jan was dat hij meer verschillende diensten zou willen. Persoonlijk vond ik de uitspraak dat hij weer verrast en uitgedaagd wil worden, pakkend in zijn blog;
• De dominee: de dominee werd niet ongemoeid gelaten. De dominee zou meer menselijk moeten worden en moeten afdalen van zijn preekstoel. Er is behoefte aan  kwetsbaarheid. Millennials willen zich blijkbaar kunnen identificeren met de dominee;
• Ook diepgang wordt genoemd. De diepgang wordt voornamelijk in gesprekgroepen met leeftijdsgenoten ervaren en niet zozeer in een dienst. Deze diepgang wordt idealiter verzorgd door een theoloog, die twintigers weet te boeien en te inspireren;
• Kleine groepen: samenkomen in kleinere groepjes wordt vaker genoemd en wordt als positief ervaren. Voor 20-ers wordt er nog weinig georganiseerd. De droom van Patrick is dat in de toekomst meerdere twintigers in kleine groepjes, zoals de connectgroepen bij elkaar gaan komen. De kleinere groepjes blijven in verbinding met de kerk;
• De kerk is moet voor alle generaties zijn. In de kerkdiensten zouden meer elementen moeten komen die ook voor 20-ers interessant zijn. Ook 20-ers zouden meer betrokken kunnen worden bij de kerk bijvoorbeeld bij de inrichting van diensten en jeugdwerk.

Uit bovenstaande blijkt dat twintigers de kerk associëren met de kerkdienst. Blijkbaar is ‘de kerk’ de eredienst op zondag. Hoe komt dit? Organiseert de kerk niet meer dan alleen de kerkdiensten op zondagochtend? Of is dit er wel, en weten de twintigers dit gewoonweg niet? Het is in ieder geval duidelijk dat de ‘eredienst’ op zondagmorgen de meeste weerstand oproept bij de ‘millennials’.
 
Twintigers Woerden
Dat de erediensten niet meer als inspirerend worden beschouwd is niet nieuw voor Twintigers Woerden. Oorspronkelijk is ook uit deze onvrede de pioniersplek ontstaan. De ‘kerkplek’ werd door twintigers ervaren bij iemand thuis of in de kroeg. Het bij elkaar komen in kleine aantallen met twintigers onder het genot van een biertje of een kop koffie op de bank, zit diep in het DNA van Twintigers Woerden. Ook het dialoog, het delen van het leven en gezelligheid hoort hierbij en het samen zoeken naar diepgang in het geloof. 
 
Hoewel Twintigers Woerden er tegenwoordig anders uitziet, speelt dit nog steeds een belangrijke rol. In de ‘connectgroepen’ bij iemand thuis of in de kroeg worden nog steeds dezelfde waarden uitgeleefd en door het bespreken van de blogs wordt er naar diepgang gezocht. Echter wat Twintigers Woerden doet is niet uniek en de vraag is of de kerk een dergelijke plek niet zelf can creëren voor twintigers? Naar mijn mening kan Twintigers Woerden, zowel een eigen plek zijn en tegelijk goed in verbinding staan met de kerk. Het hoeft naar mijn mening niet, of Twintigers Woerden of de ‘eredienst’ op zondagochtend te zijn. Laat ze naast elkaar en in nauwe verbinding met elkaar bestaan. 
 
Hoe zou dit er uit kunnen zien? Het zou kunnen helpen als de thema’s die besproken worden in de kleine groepen twintigers (dialoog) ook terug komen in de 'eredienst'. Op deze manier kunnen twintigers zich ook weer meer identificeren met wat er verteld wordt door de dominee op de kansel. Er moet hiervoor een nauwe samenwerking zijn met de groepen Twintigers en de leiding van de kerk. Is dit mogelijk? Ik zou mij hierbij ook kunnen voorstellen dat voorgangers twintigers meer opzoeken (dominee komt van de kansel) en dat ze zelf een groep leiden. Op deze manier komen ze dichterbij de leefwereld te staan van de twintiger, wat zich weer kan vertalen in een preek die meer aansluit. Echter, de vraag is of  dominee's in hun drukke bestaan, naast de andere verplichtingen, tijd kunnen vrijmaken voor dit soort activiteiten?
 
Verder kan ik mij voorstellen dat er een beleid komt voor de groepen twintigers. Vragen  die hierbij gesteld kunnen worden zijn: hoelang blijft een groep bestaan, hoe groot mag een groep zijn, hoe wordt er gezorgd voor continuïteit en hoe kunnen we in de toekomst nieuwe groepen starten? Er wordt nog te weinig nagedacht over continuïteit en duurzaamheid van projecten in de kerk. Te vaak komt het voor dat er geleund wordt op een voortrekker of dominee. Te vaak gebeurt het dat wanneer een voortrekker stopt er geen goede opvolging is en hetgeen opgebouwd is instort. Een thema wat absoluut hoog op de agenda hoort te staan in het kerkelijk werk en de toekomst van Twintigers Woerden. 

​Wordt jij enthousiast van 'The millennial church'? Zou jij misschien ook een 'connectgroep' willen leiden of op een andere manier betrokken willen raken? Reageer dan door op onderstaande knop te drukken.