'De millennial', ook wel generatie Y genoemd. De groep mensen die grofweg geboren zijn tussen 1980 en 2000 en blijkbaar boordevol twijfel zitten! In het artikel ‘Jong, slim en boordevol twijfel’ stelt de schrijver dat voor twintigers twijfel zelfs een lifestyle begint te worden! Alles staat op losse schroeven: wonen, werk, liefde etc. In hetzelfde artikel komen zeven millennials aan het woord. Zij vertellen over hun werk, relaties, worstelingen en twijfels. In deze blog wil ik stilstaan bij de vraag: "Hoe kan het dat deze generatie boordevol twijfel zitten? Ik waag een poging en geef vier mogelijke oorzaken: 1. Opzoek naar geluk, 2. Keuzestress, 3. Individualisme en 4. Postmodernisme.

1. Opzoek naar geluk
In de eerste blog die ik schreef over het thema: 'De (on)zin van het leven', gaf ik aan dat we op zoek zijn naar opvulling in ons leven. We zijn opzoek naar een voldaan en gelukkig gevoel om de onvrede en onrust die we soms kunnen ervaren op te vullen. Juist deze zoektocht naar geluk zou wel eens een mogelijke oorzaak kunnen zijn van de diepe twijfel die we soms kunnen ervaren, want zelfs als we alles hebben wat ons hartje begeert kunnen we soms alsnog denken: 'is dit het nou?' Hoe kan dat? Zo deelde ik op de Facebook het artikel ‘Geluk wordt zwaar overschat’ wat hier op in gaat. Het is niet 'geluk' wat we moeten zoeken, maar betekenis stelt Emily Esfahani Smith. Zij heeft ontdekt, na veel empirisch onderzoek te hebben gedaan, dat er vier zuilen van betekenis zijn. Lees het rustig nog een keer terug op de Facebookpagina en like of deel het vooral! Ook staat er een filmpje op de Facebookpagina van de 'school of life' die de betekenis van het leven uitlegt in 60 seconden. 

2. Keuzestress
Hoewel ik hier een heel paper over kan schrijven, zal ik het proberen kort te houden. Waar er vroeger weinig te kiezen viel over waar men in geloofde, wat voor opleiding men ging volgen of wat men later wilde worden, is dit tegenwoordig flink veranderd. Zeker ook op het gebied van spiritualiteit. De bekende filosoof Charles Taylor zegt in zijn boek een seculiere tijd, dat onze huidige situatie een scala aan mogelijke standpunten biedt, die veel verder gaan dan de keuzemogelijkheden die aan het einde van de achttiende eeuw beschikbaar waren. Hij noemt de steeds meer uitbreidende diversiteit aan morele/spirituele keuzemogelijkheden een 'nova-effect': een soort explosie van gelovige en ongelovige opties. Hij stelt zelfs dat we tegenwoordig in een spirituele supernova leven, een soort duizelingwekkend pluralisme op het spirituele vlak. Lees ook de blog: 'God is dood, de keuzestress leeft' op Lazarus.nl waarin dit ook wordt uitgelegd. In een wereld van zoveel opties is het niet zo gek dat we gaan twijfelen. 

3. Individualisme 
We worden als nooit tevoren op onszelf aangewezen! In een cultuur waarin er zoveel keuzes zijn, worden we aangemoedigd ons eigen weg te bewandelen en onze eigen vervulling te vinden. Dit is de ethiek van de authenticiteit. Dit wordt nog eens versterkt door ons gevoel van autonomie: we laten ons liever niets opleggen door een instituut. We bepalen zelf wat we geloven en gaan zelf opzoek naar zingeving in ons leven. Het gevolg is dat we het gevoel tot een groter geheel te behoren kwijt raken. We volgen ons eigen unieke pad en er is geen sprake meer van een overkoepelende waarheid, iedereen sprokkelt zijn eigen levensbeschouwing bij elkaar en voor de een maakt religie daarvan deel uit, voor de ander niet. De vraag is: "kunnen we in een cultuur met zoveel keuzes het wel alleen af?" 

4. Postmodernisme 
Nietzsche, door sommigen de vader van het postmodernisme genoemd. De filosoof met de  beroemde uitspraak: 'God is dood'. Hij zette alles op losse schroeven. Kort gezegd geloofde hij niet in een objectieve waarheid, hij was zelfs sceptisch over de wetenschap en hij zei dat er geen voorgeschreven zin in het leven is en dat je die zelf maar moet uitvinden. Een bekende theoloog Stefan Paas noemt het postmodernisme het deconstrueren van oude verhalen, zekerheden, betekenis en waarheid in het leven. Wat voorheen aangenomen werd als waarheid, wordt in de postmoderne samenleving bekritiseerd en betwijfeld. Ik ben mij steeds meer bewust van de invloed die de cultuur op mij heeft. Onderschat niet de kracht die een cultuur op je kan hebben. In een geseculariseerde cultuur waarin we steeds meer geconfronteerd worden met de gedachte van de zinloosheid van het leven, ongeloof en twijfel, is het soms moeilijk om staande te blijven.  

Naar mijn idee zijn dit mogelijke oorzaken waarom millennials diepe twijfels kunnen hebben. Ga hierover eens met iemand in gesprek. Herken jij dit? Hoe ga jij hier mee om in jouw leven? In de volgende blogs wil ik naar een christelijk antwoord zoeken op al deze twijfels. Hoe kan het geloof en de kerk ons hierbij een handje helpen of niet? Dus, stay tuned. 

What the heck doe ik hier eigenlijk?
De vraag die we als Twintigers Woerden in een nieuwe serie willen stellen is: "wat is de (on)zin van het leven?" Hoe komen we aan deze vraag? Ik denk dat we als mens onbewust of bewust vaak met twee vragen rondlopen en anders ik in ieder geval: “Wat is de betekenis van het universum?” en als tweede: “Wat is de zin van ons bestaan hierin?” Denk er maar eens over na... Zijn we niet stiekem vaak ontevreden met onze plek in dit universum en zoeken we niet vaak naar oplossingen voor dit onbevredigende gevoel? 

Opvulling zoeken
Om dit gevoel van onvrede op te lossen gaan we op zoek naar een doel of 'zin' in ons leven. Dit kan op heel veel verschillende manieren worden ingevuld. The school of life geeft binnenkort een college met als thema: 25 visies op de zin van het leven. Wij als Millenials hebben ook zo onze eigen visie. Een tijdje geleden deelde ik deze blog op facebook over Millenials. Hierin staat wat ons als Millenials zoal drijft, maar ook dat we vaak diepe twijfels hebben. We vragen onszelf af of deze baan, deze relatie en dit leven wel echt is wat we willen? Deze twijfels gaan vaak gepaard met keuzestress. We blijven achter met een zeker onvrede en vullen dit op door bijvoorbeeld keihard te werken en al onze dromen te verwezenlijken of juist de vrijheid op te zoeken en bijvoorbeeld zoveel mogelijk te reizen. Toch, ook als we alles verwezenlijkt hebben, kunnen de twijfels aanblijven en kunnen we een gevoel houden van ‘is dit het dan?’ Een gevoel van een tekort!
 
En nog een poging... 
We gaan opnieuw opzoek, we doen nog een poging. Dit keer naar iets wat ons ‘echt gelukkig’ kan maken en echt die bevrediging geeft van het gemis of leegte die we voelen in ons leven. De wereld wil ons daar graag een handje bij helpen. In het leven van alledag worden we geconfronteerd met stemmen die ons vertellen dat we alleen gelukkig, voldaan en tevreden kunnen zijn als we ons een bepaalde levensstijl eigen maken, een bepaald product kopen of er op een bepaalde manier uitzien. Social media en instagram helpt ons vervolgens een handje bij de beeldvorming. Neem nu bijvoorbeeld de hype omtrent gezond eten. Tegenwoordig hebben we zelfs een Veganchurch. Vergeet niet alle prachtige plaatjes die hierbij horen op Instagram van gerechten. Denk bijvoorbeeld ook aan de vele mindfullness cursussen, yogalessen en boekjes van psychologen. Het idee is altijd hetzelfde; als je dit boek leest, als je dit dieet volgt, als je deze levensstijl aanneemt of als je er zo uit ziet als een van de vele perfecte figuren op social media, dan wordt je echt gelukkig en zal je meer energie krijgen en een voldaan gevoel!

Jezus is de oplossing of toch niet?
Nu zal je misschien denken dat Christenen hier geen last van hebben en hier niet aan mee doen. De gedachte is dat christenen Jezus hebben en dat hij het gevoel van een tekort opvult. Toch worstelen christenen ook met dezelfde gevoelens. Is Jezus voor dit gevoel wel de oplossing? Ik lees op het moment een boek met de titel: Verslaafd aan God van Peter Rollins. Hij betoogt dat de kerk precies hetzelfde doet, waar Jezus ‘het product’ is. Neem bijvoorbeeld de worshipmuziek zegt hij: “Elk loflied verwijst naar iets dat impliciet of expliciet belooft om het gat te vullen in de kern van ons wezen”. Verder zegt hij: “liederen verworden tot weinig meer dan reclamedeuntjes en de dominee en pastoor lijken sprekend op gladde handelsreizigers die hun god-product verkopen”. Hij zegt dat in plaats dat de kerk bevrijding van deze manier van denken biedt, heeft zij zich eenvoudig in het koor gevoegd en haar eigen product gemaakt, haar 'god-product'. Enige nuance zou wel op zijn plaats zijn. Uiteraard zal niet iedere kerk het evangelie op deze manier presenteren. 

Zijn er alternatieven?
Als God eenzelfde product is als alle het andere wat te koop is in de wereld, dan doet het niet ter zake welk product of object we aandragen om de leegte of kloof die we in ons leven ervaren op te vullen. Wat zijn alternatieven als dit soort ‘producten’ ons niet verder helpen in onze twijfels of moeten we het gevoel van een tekort of leegte omarmen? Ga eens in gesprek met vrienden over dit onderwerp of tijdens een ‘connectgroep’. Stel de vraag: “Wat geeft werkelijk vervulling in mijn leven?” Als je christen bent: “Hoe geeft Jezus vervulling in mijn leven of doen we hiermee Jezus tekort als hij alleen een bevrediging is van onze verlangens"?

Misschien vind je het onzin en heb je allang de zin van je leven gevonden en twijfel je hier geen moment aan? Stuur dan een mail naar twintigerswoerden@gmail.com, we delen dit graag om ook anderen te inspireren. Kan volledig anoniem uiteraard.
 
Tot de zomer zullen we blogs delen en verhalen over dit onderwerp op de WhatsApp service en Facebook. Ook de verschillende connectgroepen zullen hierover in gesprek gaan. Wil je ook hierover in gesprek? Meld je dan aan voor de WhatsApp of een connectgroep!