Geloven
In mijn vorige blog omschreef ik mijzelf als een 'sceptisch gelovige'. Ik schreef over wat voor mij het sceptische gedeelte betekent en wat ik bedoel met 'gelovige'. Ik schreef dat ik de onzekerheid van het geloof probeer te omarmen, maar ook elke dag probeer een sprong te maken. Lees de blog hier nog eens terug. In deze blog ga ik in op wat ik bedoel met die 'sprong'.  

Kies!
Ik las een tijdje geleden een artikel in de Trouw van Welmoed Vlieger. Zij is godsdienstwetenschapper, filosofe en kenner van de christelijke denker Søren Kierkegaard. In het artikel spreekt ze over de moed om te kiezen. De moed om een stap te zetten dwars tegen de angst en vertwijfeling in. Lees hier het hele artikel. Het is niet voor niets dat ze Kierkegaard aanhaalt. Deze Deense filosoof staat bekend als de vader van het existentialisme. Dit betekent kort gezegd dat hij in zijn denken de nadruk legde op de individu, keuzevrijheid en eigen verantwoordelijkheid. Hij stelde dat mensen effectief kunnen kiezen om effectief te leven. Hij stelde een leven voor waarin je kiest, inplaats van twijfelt. Echter dit is nog niet zo gemakkelijk. Wie zegt welke keuze we moeten maken? Op hetzelfde moment dat meerdere filosofen ontdekten dat de mens vrij is om te kiezen, kwam de angst om te kiezen. De angst om wel de juiste keuze te maken. 

De geloofssprong
Dit deed mij denken aan een oude blog die ik in 2015 schreef op mijn eigen website met de titel: 'in dat absurde stort ik mij'. Lees hier de blog. In deze blog citeer ik Kierkegaard die zegt: "Ik kan de beweging van het geloof wel beschrijven, maar ik kan ze niet maken". Hij vergelijkt het met zwemmen en zegt: "Als je de beweging van het zwemmen wilt leren maken dan kun je, je met draagbanden aan het plafond laten ophangen. Je beschrijft dan wel de beweging, maar je zwemt niet". Dit doen we als we twijfelen. We stellen vragen, zijn kritisch en beschouwen alles van een afstandje, maar we komen nooit verder dan dat. Uiteindelijk leren we nooit echt te geloven en kunnen we alleen degenen benijden die dit wel doen. Ik hoor vaak mensen zeggen: "ik wil wel geloven, maar ik kan het niet." Misschien denk jij wel hetzelfde. 

Kierkegaard stelde dat het ware christendom alleen bereikt kan worden door een 'geloofssprong'. Een sprong in het water, zonder dat je met draagbanden aan het plafond hangt. Deze sprong gaat voorbij aan de 'rede', het objectieve. Het streven naar het transcendente, (iets wat we niet met onze zintuigen kunnen waarnemen) dat de rede overstijgt, noemt Kierkegaard "passie". Dit is ook geloven voor mij. Hetgeen wat je met de rede, (je verstand) je eigen denken en hetgeen wat we niet kunnen waarnemen, gelooft of hoopt. Kierkegaard zei hierover: "Faith is the highest passion in a human being. Many in every generation may not come that far, but none comes further". Voor hem was het, het hoogst haalbare voor het individu. Wil je meer weten hoe ik dit ervaar, lees dan mijn blog hier.    

Moed
Zoals Welmoed Vlieger in de Trouw zei, vergt het moed om een stap te zetten dwars tegen de angst en vertwijfeling in. Het kan aanvoelen als een sprong in het diepe. Het kan ook aanvoelen als een groot avontuur. Je weet niet wat of waar het je brengt, maar twijfel brengt je nergens. Durf jij te springen? Als je twijfelt over het geloof kunnen uitspraken van C.S. Lewis je soms helpen. Hij zei: "Ik geloof in het Christendom zoals ik geloof dat de zon is opgegaan: niet alleen omdat ik de zon zie, maar omdat ik daardoor al het andere zie". Je weet niet wat voor je verborgen blijft als je geen keuze maakt. Je kan wel weten dat als je de sprong waagt je waarschijnlijk iets nieuws gaat zien. 

Geloven als een kind
"Zou je ooit terug willen naar je geloof toen je nog een kind was". Dit vroeg iemand een tijdje geleden aan mij en deze vraag houdt mij bezig. Deze persoon doelde op een kind wat simpelweg aanneemt wat de ouders het kind aanleert over het geloof en wat de dominee vertelt in de kerk. Ik moest er even goed over nadenken en zei vervolgens: "Ik zou het misschien wel willen, maar ik kan het niet meer". Die avond praat ik er een tijdje over door en vervolgens scheidde onze wegen. Toch speelt de vraag nog steeds in mijn hoofd. Hoe geloof ik dan wel en hoe helpt dit mij met mijn twijfels?

Voor degene die mij kennen, kan ik best stevig bepaalde christelijke geloofsuitspraken betwijfelen en op doorvragen. Van het zomaar iets aannemen als een kind is weinig overgebleven. Ook vind ik het interessant om mijzelf te verdiepen in de filosofie en de zin van het leven. Als theologiestudent aan de VU word ik ook nog eens getraind kritisch te zijn en leer ik vragen te stellen. Niet zo gek dus dat ik zo af en toe worstel om te geloven. Toch geloof ik! Ik kan mijzelf, in deze fase van mijn geloof, het beste omschrijven als 'sceptisch gelovige'. Hiermee bedoel ik dat ik geloof, maar geen genoegen meer neem met gemakkelijke, oppervlakkige antwoorden. Tot zover het sceptische gedeelte. Met het gelovige gedeelte bedoel ik, dat ik probeer de onzekerheid van het geloof te omarmen en elke dag de sprong te wagen. Dit geloof wordt besproken in Hebreeën 11. Waarbij vers 1 alleszeggend is: "het geloof legt de grondslag voor alles waarop we hopen, het overtuigd ons van de waarheid van wat we niet zien". Geloven is dus de onzekerheid omarmen (het niet kunnen zien) en hopen (geloven). Hoe kan dit ons helpen de twijfel voorbij te gaan en te kiezen?

Twijfel, keuzestress en vrijheid
In een eerdere blog schreef ik over waarom we soms over alles kunnen twijfelen. Lees de blog hier nog eens terug. Een tijdje later had ik met een groepje twintigers een gesprek over twijfel en keuzestress. Iedereen herkende zich in de blog. Vervolgens zei iemand opeens: "Twijfelen is ook veilig, je hoeft nooit ergens voor te kiezen". Tegelijkertijd erkende hij ook dat al dat kiezen voor stress zorgt. Is al die vrijheid en zijn al die keuzes wel zo fijn? Zijn we er gelukkiger van geworden? 

We voelen ons tegenwoordig als individu vrijer dan ooit. We zijn autonoom en daar zijn we trots op. We laten ons niets meer opleggen door een instituut als een kerk en bepalen zelf ons levenspad. Wat een opluchting of toch niet? Het heeft ook iets krampachtigs naar mijn idee. We willen zoveel mogelijk grip hebben. We willen het leven naar ons hand zetten. Alle keuzes die we maken moeten perfect zijn en wij zelf ook. Alle onvolmaaktheid en onzekerheden moeten worden uitgebannen. We willen geslaagde mensen zijn en mogen niet falen. Dit is natuurlijk ook beter voor je Instagram profiel ;) 

​

De vraag is alleen: "hoe lang houd je dit vol en kan je daadwerkelijk op alles grip hebben in het leven?" Is dit dan de vrijheid die we zo adoreren? Geeft het ons niet alleen maar nog meer twijfel en vooral stress? Ik kies er voor om te springen, te kiezen en te hopen. Ik wil de twijfel voorbij en elke dag proberen de controle iets meer uit handen te geven en te hopen op God! Deze keuze om te geloven helpt mij te beseffen dat ik niet overal grip op hoef te hebben, dat geluk en het leven niet maakbaar is en alleen afhankelijk van mijzelf. Er is voor mij iemand die daar boven staat. Dit geeft meer rust, al vind ik het vaak genoeg lastig dit toe te passen. Laatst sprak in onze kerk Gerko Tempelman. Hij sprak ook over 'hoop'. We kregen drie vragen mee om beter keuzes te maken in ons leven op basis van deze hoop:

1. Maak wat je hoopt expliciet
2. Op wie hoop je? Maak expliciet op wie je hoopt. voor mij is dit de God van de Joden en de christenen, maar daar zou je ook iets anders voor kunnen invullen.
3. Bid. Dit is belangrijk om te beseffen dat je het niet alleen doet en iets mag ontvangen. Zo leer je ook dankbaar te zijn. 

​In een volgende blog leg ik uit wat ik precies bedoel met die sprong en hoe dat geloven dan precies werkt voor mij. Stay stuned.